Montaż paneli fotowoltaicznych bezpośrednio na gruncie staje się coraz popularniejszym sposobem na pozyskiwanie ekologicznej energii elektrycznej. Instalacja fotowoltaiki na polu, łące czy działce to dobra alternatywa dla tradycyjnych dachowych systemów PV. Pozwala wykorzystać duże przestrzenie pod otwartym niebem do produkcji zielonego prądu. Jak prawidłowo zamontować panele słoneczne na ziemi i czerpać z tego jak najwięcej korzyści? Oto praktyczny poradnik.
Jak zamontować panele fotowoltaiczne na gruncie?
Montaż paneli PV bezpośrednio na gruncie nie różni się zasadniczo od instalacji na dachu. Cały proces składa się z kilku podstawowych etapów:
- Wybór lokalizacji - najlepiej słoneczne miejsce, osłonięte od zacienienia przez drzewa lub budynki.
- Projektowanie układu paneli - optymalne rozplanowanie modułów pod kątem nasłonecznienia.
- Przygotowanie terenu - wyrównanie i ubicie gruntu pod fundamenty.
- Montaż konstrukcji wsporczej - wkopanie i zabetonowanie słupów, montaż stelaży.
- Instalacja modułów PV - mocowanie paneli do konstrukcji za pomocą uchwytów.
- Montaż okablowania - ułożenie kabli DC łączących panele z falownikiem.
- Podłączenie falownika i licznika - montaż pozostałych elementów i podłączenie do sieci elektroenergetycznej.
Na czym polega montaż fotowoltaiki na polu lub łące?
Kluczowym elementem instalacji fotowoltaicznej na gruncie jest solidna konstrukcja wsporcza, która utrzyma panele słoneczne. Można zastosować gotowe systemy ramowe lub wykonać indywidualne fundamenty betonowe lub stalowe. Typowe rozwiązania to:
- Pale wbijane - stalowe profile wkręcane w ziemię za pomocą wibratora.
- Pale wiercone - gotowe słupy betonowe lub stalowe montowane w wywierconych uprzednio otworach.
- Ławy fundamentowe - lane betonowe fundamenty w formie podłużnych ław.
- Kotwy gruntowe - stalowe kotwy zakotwiczone w gruncie za pomocą żywicy.
Na konstrukcjach montowane są aluminiowe stelaże, na których następnie mocowane są panele fotowoltaiczne przy pomocy dedykowanych uchwytów. Istotne jest odpowiednie rozplanowanie modułów, aby uniknąć wzajemnego zacieniania.
Jakie przepisy dotyczą instalacji paneli na działce?
Montaż większych farm fotowoltaicznych na gruncie regulowany jest przede wszystkim przez przepisy dotyczące zagospodarowania przestrzennego. Inwestycja wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, a często również zmiany planu zagospodarowania lub przeznaczenia gruntu. Przy mniejszych instalacjach na własny użytek wystarczy zgłoszenie w starostwie. Ważne, aby w maksymalnym stopniu ograniczyć ingerencję w środowisko i krajobraz. Docelowo fotowoltaikę na polach może regulować ustawa odległościowa.
Gdzie najlepiej zlokalizować fotowoltaikę na ziemi?

Wybierając optymalną lokalizację dla paneli na gruncie, należy wziąć pod uwagę kilka czynników:
- Najlepsze nasłonecznienie zapewnią otwarte przestrzenie, z dala od zacienienia.
- Moduły warto orientować na południe, z niewielkim odchyleniem na wschód/zachód.
- Należy unikać terenów podmokłych, zalewowych oraz obszarów cennych przyrodniczo.
- Działka powinna mieć łatwy dostęp do sieci elektroenergetycznej.
- Zalecana jest niewielka odległość od miejsca zużycia energii, aby ograniczyć straty.
Jakie fundamenty wybrać do montażu paneli na gruncie?
Wybór fundamentów zależy od warunków gruntowych i wielkości instalacji. Na luźnych glebach sprawdzą się pale wkręcane lub wiercone. W gruntach twardszych można wykonać proste ławy betonowe. Przy większych farmach warto rozważyć prefabrykowane żelbetowe stopy fundamentowe, które zapewnią stabilną i wytrzymałą konstrukcję. Fundamenty należy wkopać ok. 1-1,5 m w ziemię, by zabezpieczyć przed wychylaniem.
Jakie przewody i złącza wykorzystać przy instalacji?
Do budowy instalacji fotowoltaicznej na gruncie stosuje się standardowe przewody solarne DC, przystosowane do stałej pracy na zewnątrz. Najlepsze będą kable o wzmocnionej izolacji i odporne na promieniowanie UV. Dobrze sprawdzają się przewody 4-6 mm2 ze złączami MC4. Zaleca się prowadzenie okablowania w szczelnych korytkach kablowych lub rurkach osłonowych, zakończonych skrzynkami przyłączeniowymi.
Ile kosztuje montaż i uruchomienie farmy fotowoltaicznej?
Koszt instalacji paneli fotowoltaicznych na gruncie zależy przede wszystkim od ich mocy, która bezpośrednio przekłada się na ilość i rozmiar modułów. Przykładowo:
- Mała farma 10-20 kW - około 40-60 tys. zł
- Średnia farma 50-100 kW - 150-300 tys. zł
- Duża farma powyżej 200 kW - ponad 500 tys. zł
Dodatkowo należy doliczyć koszty budowy infrastruktury, przyłączenia do sieci oraz dokumentacji formalno-prawnej. Całkowite nakłady mogą się zwrócić po ok. 7-10 latach eksploatacji.
Jakie korzyści daje montaż paneli słonecznych na ziemi?
Instalacja fotowoltaiczna na gruncie to szereg zalet w porównaniu do tradycyjnych dachowych rozwiązań:
- Większa moc systemu - możliwość montażu znacznie większej liczby paneli.
- Niższe koszty - tańsza konstrukcja wsporcza i łatwiejszy montaż.
- Brak ograniczeń powierzchni - pełna dowolność w zakresie wielkości instalacji.
- Lepsze chłodzenie modułów - przekłada się na wyższą wydajność.
- Mniejsze straty energii - krótsze przewody DC do falownika.
Fotowoltaika na gruncie to zatem bardzo dobre rozwiązanie zarówno na potrzeby własne, jak i biznesowe farmy PV.
Podsumowanie
Montaż paneli fotowoltaicznych na gruncie może być doskonałą alternatywą dla tradycyjnych instalacji na dachach. Pozwala maksymalnie wykorzystać dostępną powierzchnię i zamontować znacznie większą moc systemu. Warunkiem jest dobre zaprojektowanie i wykonanie solidnych fundamentów oraz optymalne rozmieszczenie modułów. Mimo początkowo wyższych nakładów, inwestycja w farmę PV na polu, łące czy działce szybko się zwraca dzięki tanim kosztom eksploatacji. To ekologiczne źródło zielonej energii na lata.